GB & Ireland
France
Germany
Italy
Spain
Netherlands
International
6O jaar Sportster
Door de jaren heen heeft de Harley-Davidson® Sportster® motorfiets vele wijzigingen ondergaan, maar op zijn zestigste geeft hij ons nog steeds die krachtige boost die zo kenmerkend is voor het model
Tegen 1954 hoefde Harley-Davidson® zich geen zorgen meer te maken over plaatselijke concurrenten. Indian Motorcycles uit
Tijdens de naoorlogse jaren was er meer handel tussen de VS en andere landen, waardoor er meer buitenlandse producten op de markt kwamen, waaronder motorfietsen uit het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. Norton, Triumph, BSA en andere merken zetten hun eerste stappen op Amerikaanse bodem. Meestal waren de motorfietsen kleiner, lichter en goedkoper dan het traditionele aanbod van Harley-Davidson.
Wel was Harley-Davidson in 1948 al begonnen met zich aan te passen aan de nieuwe marktomstandigheden door eencilinders te bouwen. De herstelperiode na de oorlog bood de
Maar de Britse invasie vormde een grote bedreiging. Sportieve motorfietsen verkochten goed in de VS en dat zette Harley-Davidson aan tot de lancering van het model K in 1952 en een jaar later van de versie KH. Elvis Presley kocht er een (nu te bewonderen in het Harley-Davidson Museum™) en deze modellen vormden de basis van de KR racer, een van de meest succesvolle dirt-track motorfietsen ooit. Het model K introduceerde de achterschokdempers met swingarm en de voetversnelling in het hele Harley-Davidson assortiment, maar zelfs in die tijd werden deze motorfietsen toch beschouwd als minder krachtig dan hun Europese concurrenten.
In het modeljaar 1957 kondigde Harley-Davidson de Sportster® XL aan. Hij was gebaseerd op het model K, maar had een grotere cilinderinhoud en verving de zijkleppen van de K door meer efficiënte kopkleppen. Deze ijzeren koppen bezorgden de motor de bijnaam ‘Ironhead’.
De Sportster werd goed ontvangen en verkocht beter dan de vorige KH. Nog voor het einde van 1957 werd de slopende Jack Pine Enduro wedstrijd gewonnen op een Sportster (met noppenbanden natuurlijk). Een foto in het tijdschrift Cycle toonde een Sportster van de ‘
‘Peanut tank’
Amper een jaar later werd het assortiment uitgebreid naar twee modellen met de XLCH, voorzien van een grotere compressieverhouding en een in de racewereld beproefde magneetontsteking. Rijders van TT en scramble races stortten zich op de krachtige CH. De XLCH introduceerde ook een benzinetank van het model S uit 1948 op de Sportster. De ‘peanut tank’ werd de volgende jaren een populaire term bij customizers en liefhebbers van de Ironhead Sportster. Het korte achterspatbord van de CH maakte een triomfantelijke comeback in 2010 op de Iron 883™ en Forty-Eight®. In het modeljaar 1967 kreeg de Sportster een elektrische starter, met de belofte van ‘Electrifying Fun’!
De interesse voor het drag racen steeg eind jaren 1960 en begin jaren 1970. Motorfietsen die waren gebouwd door particulieren kregen een legendarische status, zoals de ‘Super Sportster’ en de ‘Turnip Eater’ (‘knollenvreter’) van drag racer Leo Payne. Maar de grootste prestatie werd geleverd door de sigaarvormige streamliner van bijna 5 meter die Cal Rayborn bestuurde in 1970 in
De Sportster diende ook als platform voor dirt-track racing. De eerste was de XLR, die het meest in actie kwam tijdens de TT races; de KR met zijkleppen streed meer op de flat tracks. Maar toen er een nieuwe dirt-tracker nodig was, leende de Sportster zijn aandrijflijn aan de nieuwe XR-750 voor het seizoen van 1970. In twee jaar tijd reeg de XR-750 niet alleen overwinningen aan elkaar, maar haalde hij ook de eerste van een recordaantal seizoenstitels van het Grand National Championship. Het aantal zeges en kampioenschappen dat H-D racers wonnen op een XR-750 motorfiets zal wellicht nooit worden overtroffen.
De Sportster stond nog meer in de schijnwerpers dankzij de NBC televisieserie Then Came Bronson. De uitgerangeerde journalist Jim Bronson, gespeeld door Michael Parks, ging op een XLH uit 1969 op de Amerikaanse highways op zoek naar de zin van het leven. De serie duurde maar één seizoen, maar de iconische motorfiets wordt vandaag nog steeds bejubeld door motorliefhebbers.
De belangrijkste lanceringen voor de XL tot op heden vonden plaats in 1977. Een daarvan was de kortstondige XLT Touring Sportster, compleet met zadel-tassen en een windscherm. De andere motorfiets was de XLCR Café Racer. De XLCR was meer dan een knipoog naar de Britse café racers uit de jaren 1960, het was een radicale, nieuw ontworpen Sportster. Het achterspatbord kwam rechtstreeks van de XR-750 en het nieuwe frame was ook geïnspireerd op de races. Andere wijzigingen waren het sportieve stuur, een primeur voor de XL, de zevenspaaks gietwielen en de volledig zwarte uitlaat. De XLCR blijft de huidige modellen inspireren, waaronder de Low Rider® S uit 2017 en de XL1200CX Roadster™.
Het racesucces van de XR-750 inspireerde de ontwikkeling van de XR-1000 uit 1983, een straatmotorfiets met een 1000 cc versie van het originele XR racingmodel. Maar de grootste upgrade in de jaren 1980 was het Sportster Evolution® motorblok. Net zoals zijn Big Twin voorganger hield het nieuwe motorblok de vormelementen van de Ironhead van de jaren 1957 tot 1985, maar er werd een belangrijke stap vooruitgezet door de verbeterde oliecirculatie, het onderhoudsgemak en de elektrische startmotor, naast veel andere verbeteringen.
Andere keerpunten waren de 30th Anniversary Sportster (1987), de lancering van de eerste ‘Hugger’ Sportster en het cilindervolume van 1200 cc (1988), de introductie van de vijfversnellingsbak en de riemaandrijving (1991) en de eerste 1200 Sport en 1200 Custom Sportster (1996). De 883R zag het licht in het modeljaar 2002 en bracht een eerbetoon aan Harley-Davidsons legendarische racegeschiedenis met stijlkenmerken van de XR-750. Bij de uitbreiding van de Motor Company in de jaren 1990 werd de productie van de Sportster verplaatst naar een volledig nieuwe fabriek in
High-flow cilinderkoppen
Het modeljaar 2004 bracht nog meer grote veranderingen. De 883C en de 1200C kregen een volledig nieuwe benzinetank van 17 liter en andere stijlkenmerken. Beide 1200 cc motorfietsen kregen krachtige nokkenassen en high-flow cilinderkoppen voor meer vermogen, evenals bredere achterbanden. Voor een beter comfort werd bij alle Sportster modellen uit 2004 het motorblok opgehangen in isolerende rubbers. Ze kregen ook een nieuw remsysteem en een lager zadel.
De Nightster® (2008), de Iron 883 (2010), en de Forty-Eight (2011) verwezen naar de klassieke stijl van de Sportster en integreerden elementen van choppers en bobbers uit het verleden. De naam ‘Forty-Eight’ is een eerbetoon aan de geschiedenis en een verwijzing naar de originele peanut tank van het model S uit 1948. Modeljaar 2008 bracht ook de volledig nieuwe XR1200, tot op vandaag misschien wel de meest radicale Sportster ooit gebouwd. Met zijn upside-down voorvork, aluminium swingarm en tot 90 pk opgevoerde motorblok was de motorfiets gemaakt om sterke prestaties te leveren, net zoals de XR1000 en de Café Racer in hun tijd.
Modeljaar 2017 viert de zestigste verjaardag van de Sportster. Hiermee is het model een van de langst levende in de geschiedenis van de motorindustrie. Het heeft intussen veel veranderingen ondergaan, maar levert nog steeds een krachtige en stijlvolle boost, die een mooi eerbetoon is aan zijn geschiedenis.
