VOORBIJ DE TOERISTISCHE TREKPLEISTERS

Sergey Kamenev maakte een lange motorreis vanuit Rusland op zoek naar het echte Turkije

Wie niet beter weet, associeert een reis naar Turkije misschien met een luie hotelvakantie, met eindeloos veel drank en eten, languit bij het zwembad, in het gezelschap van bedwelmde vakantiegangers. Ik reisde naar Turijke op mijn Harley-Davidson® met de bedoeling om deze deprimerende mythe te doorprikken en het land te zien zoals het echt is – niet door de ogen van veel toeristen. 

De koude herfstlucht had de bladeren al een andere kleur gegeven en regendruppels huilden bittere tranen over het vertrek van de zomer. In dit soort weer wil je echt niet thuisblijven, met het risico dat je ten prooi valt aan de melancholie die zo typerend is voor deze tijd van het jaar. Daarom besliste ik om warmere oorden op te zoeken. Het idee achter de reis was eenvoudig: neem een duik in de zee, bezichtig de mooiste plaatsen van Turkije en keer terug voor de eerste wintersneeuw. Omdat ik zo veel mogelijk indrukken wilde opdoen, bereidde ik met opzet geen specifieke route voor; ik markeerde alleen een paar ‘musts’ op de kaart. 

TREKTOCHT NAAR TURKIJE 
Mijn route ging door OostEuropa – Polen, Slowakije, Hongarije, Roemenië en Bulgarije – naar Turkije. Via Instanbul zou ik doorreizen naar Antalya en dan verder het binnenland in om de beroemde streek Cappadocië te bezoeken. Het volgende punt op de route was Nemrut Dagi bij de Syrische grens en tot slot het klooster van Sumela in het noordwesten van het land. 

Ik zou via Georgië terugkeren naar Rusland en thuis zijn voordat de wegen bedekt waren met ijs. Ik reed zonder problemen door Wit-Rusland, Polen, Slowakije en Hongarije. Rond lunchtijd op de derde dag van mijn reis was ik bij grens met Roemenië. Een typisch kenmerk van Roemenië naast de prachtige natuur is het aantal kronkelige wegen. Hier kun je echt genieten van elke bocht die je maakt op je motorfiets, maar je moet wel oppassen dat je na een scherpe bocht niet oog in oog komt met een kudde koeien die achteloos de hoek om komt. 

Zo’n 30 km van de stad Brasov staat het kasteel van Bran, dat het hele jaar door toeristen aantrekt omdat het verbonden is met de legende van Dracula, uit het boek van Bram Stoker. In de beschrijving van de schuilplaats van de vampier zijn veel gelijkenissen te vinden met het kasteel van Bran. 

Het kleine kasteel heeft maar een vijftal kamers die verbonden zijn in een doolhof en op de binnenplaats is er een bron die volgens de legende tot diep in de ondergrondse labyrinten leidt. Maar in werkelijkheid lijkt het kasteel maar weinig te maken te hebben met de bloeddorstige graaf. 

De Bulgaarse grens verwelkomde me met een schitterende zonsondergang boven de lange brug over de Donau. Het was de eerste plaats waar ik Russisch kon spreken: de Bulgaarse grenswachten spreken onze taal heel goed en zijn erg vriendelijk, dus de hele procedure kostte niet meer dan twintig minuten. 

Al meteen vanaf de eerste kilometers had ik het gevoel dat ik met een teletijdmachine 25 jaar terug was gegaan. In de grenssteden was ik omringd door flatgebouwen met prefabwanden en hoog onkruid in de leegstaande panden. Het deed me denken aan Moskou in de tijd van de Sovjet-Unie of de perestrojka. Ik kan geen enkele observatie van de natuur geven, omdat ik het grootste gedeelte van Bulgarije doorkruiste in complete duisternis als gevolg van het complete gebrek aan verlichting, zelfs op de hoofdwegen. De verkeersborden waren opgesteld in het cyrillisch alfabet, waardoor ik soms nog sterker het gevoel kreeg dat ik me in een verafgelegen Russische provincie bevond. 

Iets anders dat grote indruk op me maakte, was de abrupte overgang van asfalt naar keien, midden op de snelweg. Ik moest mijn evenwicht zien te bewaren terwijl ik over de gladde, door de tijd verweerde stenen denderde, die zomaar uit het niets kwamen, midden in een bos! 

HARDE LEERSCHOOL 
Dichter bij de Turkse grens was ik heel blij dat ik de nacht ervoor was gestopt, want daar hield de weg bijna op. Het oversteken van de grens ging snel, zonder veel vertraging of ondervraging. De brede snelweg naar Istanbul lag voor me open. Die onverwacht brede en goede weg zorgde ervoor dat ik snel vooruitging en al gauw zat ik op de ring rond Istanbul, waar ik angstaanjagende verkeersopstoppingen en gevaarlijke chauffeurs moest trotseren. 

Daar ontdekte ik dat Turkije een harde leerschool is voor motorrijders. De lokale chauffeurs hebben nog niet de gewoonte om een motorrijder tussen het verkeer door te laten, zelfs niet als het een grote, dure Harley® is. De prachtige Fatih Sultan Mehmetbrug is meer dan 1,5 km lang en hangt 150 m boven de Bosporus, de zeestraat die de Zwarte Zee verbindt met de Zee van Marmara. 

Ik liet het drukke stadsverkeer achter me en zette koers richting Antalya. Daar brak de hel los. Het uiterst drukke verkeer bood geen mogelijkheid om tussen de auto door te rijden en de enorme files putten me compleet uit. Bovendien was het asfalt zo glad als ijs, waardoor ik vaak de ABS moest gebruiken om net op tijd te stoppen voor de achterbumper van de auto voor me. Ik ben dit soort asfalt ook al tegengekomen in NoordAfrika. Het lijkt heel zacht en glad, maar je ziet de verraderlijke glinsteringen van de gepolijste kiezels die aan de mix worden toegevoegd om de weg te beschermen in de hete zon. 

Uiteindelijk kwam ik ’s avonds laat aan in een koninkrijk van pathos en overvloed. Het hotel waar ik verbleef, was in het bezit van de voormalige eigenaar van de Cherkizovskymarkt en ingericht in een stijl van opzichtige luxe. Op het balkon genoot ik van een sigaar onder de sterrenhemel en ik voelde me onverklaarbaar gelukkig over het feit dat ik het eerste deel van mijn reis succesvol had afgelegd. 

IN DE ZEVENDE HEMEL 
De volgende bestemming op mijn route was de stad Ürgüp in Cappadocië. Deze streek is heel interessant vanwege het ongebruikelijke landschap en de bijzondere rotsformaties die er uitzien als puntige zuilen. Ze deden me denken aan speerpunten die naar de hemel wijzen, hoewel de lokale bewoners een van de valleien de ‘penisvallei’ hebben gedoopt. Wel, als zij het zo willen verkopen… De geschiedenis van Cappadocië gaat terug tot tweeduizend jaar voor Christus. Veel landen en religies zijn door het gebied getrokken en hebben een erfgoed van rotssteden achtergelaten die uit de bergen zijn gehouwen. De steen – die ‘tufsteen’ heet – is gemakkelijk te bewerken, waardoor de lokale bewoners hun onderkomen konden zoeken in de kliffen. Ik kan iedereen die door de streek trekt van harte aanbevelen om te overnachten in een van de vele rotshotels. Het hotel dat ik had gekozen, was gebouwd volgens oude constructienormen en alle kamers waren ingericht in een klassieke middeleeuwse stijl. Heel interessant! 

De volgende ochtend stond ik al op voor zonsopgang, net zoals de andere dagen. Maar deze keer had ik een heel andere reden om vroeg op te staan. Een van de populairste vormen van entertainment in Cappadocië is de zonsopgang begroeten vanuit de mand van een heteluchtballon en dat spektakel wilde ik niet missen. 

Je kunt deze belevenis kopen in bijna elk hotel. Voor het ochtendgloren worden de ballonvaarders met busjes opgehaald in hun hotel en naar het vertrekpunt in de vallei gebracht. Daar stijgen de ballonnen na elkaar op in de lucht. Dit was voor mij de eerste keer dat ik in een luchtballon vloog en dat was heel bijzonder. Door de complexe luchtstromen was zelfs het opstijgen al een ervaring op zich. 

Elke passagier ging zitten op een plaats aan de rand van de mand, zodat we zonder onderbreking konden filmen of foto’s maken. De ballon stijgt op tot een hoogte van 500 tot 800 meter, maar het meest betoverende zicht is waarschijnlijk de verzameling van honderden van deze veelkleurige bollen in de lucht, tegen de achtergrond van een horizon die langzaam roze kleurt. Een vlucht duurt ongeveer twee uur en in die tijd kun je zien hoe de zon opstijgt boven de bizarre rotsformaties. Je ademt de frisse lucht in en kunt genieten van de omringende omgeving zonder je vinger van de knop van de camera te halen, want je kunt elk moment weer een nieuwe onvergetelijke foto maken. 

Alle deelnemers kregen een glas champagne en een certificaat om te bewijzen dat ze twee uur boven Cappadocië hadden gevolgen. Dit was waarschijnlijk de eerste sightseeingtrip in mijn leven die elke cent waard was. 

STOFFIGE UITSTAP 
Na het ontbijt checkte ik uit het hotel en ging ik de omgeving verkennen. Er zijn zo veel interessante plaatsen dat zelfs een week niet genoeg zou zijn om alles te zien. Aangezien ik niet veel tijd had, stelde ik mijn prioriteitenlijstje op. Ik nam een paar panoramafoto’s op het observatieplatform en ging naar het rotskasteel van Uchisar, het hoogste punt van Cappadocië en een natuurlijke rotsformatie die lijkt op een enorme kaaspunt die is aangevreten door muizen. De Byzantijnen gebruikten deze structuur als een uitkijktoren van waaruit ze tekens stuurden met spiegels of toortsen. 

Daarna ging ik een van de vele rotssteden verkennen. Om die te bereiken, moest ik het asfalt verlaten en mijn weg voortzetten op een weg van aarde en zand. Dat bracht me op een al even ingenieus als eenvoudig idee. Er worden speciale reizen georganiseerd voor mensen die de mooie plaatsen van Cappadocië willen bezoeken via onverharde wegen met terreinwagens. Dus ik besloot dat dit mijn kans was om al die prachtige plaatsen te bezoeken en een foto te maken van mijn motorfiets tegen een ‘offroad’ achtergrond. 

In zijn geheel gaf deze route me heel veel plezier, van het omringende landschap tot de zandwolken die ik zag stuiven in mijn achteruitkijkspiegel. Ik temperde mijn enthousiasme vanwege het soort motorfiets waarop ik reed, maar ik kon me niet inhouden om een groep Chinese toeristen op quads in te halen. Zij grepen meteen naar hun camera’s en mobiele telefoons om een foto te maken van mijn Russische nummerplaat die verdween in de stofwolken. 

OP SCHOOT BIJ DE GODEN 
Terug op de asfaltweg besloot ik dat het tijd was om het zuidoostelijke gedeelte van Turkije te verkennen. Ik klom tot een hoogte van 2.200 m op adembenemende kronkelende wegen, soms bedekt met kiezels. Ik kwam uit op een parkeerterrein bij de top van de Nemrutberg, maar moest nog steeds de moeilijke klim van ongeveer een half uur naar de top doen om de belangrijkste bezienswaardigheid te bereiken. 

Dit is de plek waar Antiochus I, de koning van Kommagene, een monumentencomplex optrok in de eerste eeuw voor Christus. Volgens wetenschappers is dit een graf, omringd door enorme standbeelden van negen meter hoog. Het middelpunt van de tombe op de top van de berg is een grafheuvel van vijftig meter van kleine stenen. Het graf van de koning zelf is nog niet gevonden. Er zijn standbeelden van Zeus, Apollo, Heracles, Aphrodite en Antiochus zelf, allemaal uitgevoerd in Perzische stijl. Op het westelijke terras staan enorme panelen met een voorstelling van de koning, die de goden verwelkomt. 

Deze plek straalt een speciale kracht uit, niet vijandig, maar wel een beetje intimiderend. De stenen standbeelden kijken heel stuurs naar de onuitgenodigde gasten. Je kunt niet bevatten hoe deze standbeelden op de bergtop zijn gekomen zonder wegen of technologie. Het is ook moeilijk te geloven dat ze ter plekke zijn gemaakt, omdat de steen waaruit ze gehouwen zijn anders is dan de rotsen van de berg. 

HERFST IS IN HET LAND 
Terwijl ik naar het noorden van het land reed, begon het zomerweer steeds meer tekenen van de herfst te vertonen: de bladeren aan de bomen werden geel, de lucht trok dicht met wolken en het begon te miezeren. Tegen de tijd dat ik Macka had bereikt, was het echt aan het stortregenen, dus het was duidelijk dat het totaal zinloos zou zijn om het bergklooster te bezoeken in zo’n weer. Ik nam mijn intrek in een heel fijn hotel, omringd door toeristenbussen waaruit heel slaperige passagiers te voorschijn kwamen. 

De volgende ochtend, na het ontbijt in het gezelschap van Duitse oudjes, besloot ik om naar de top van de berg te gaan om het Sumelaklooster te bezoeken. Het regende niet en het weer was best oké, hoewel het een beetje mistig was. De kronkelige weg van 16 km vloog voorbij en nadat ik mijn motorfiets had achtergelaten op de parkeerplaats ging ik het gebied verkennen. Als iemand me foto’s had getoond van deze plaats en had gevraagd in welk land ze genomen waren, dan was Turkije de laatste plaats geweest waaraan ik had gedacht. Steile rotsen bedekt met dichte dennenbossen, grijze hemels waarin de zon maar heel af en toe doorbrak, mist die in de vallei beneden hing, dichte wolken rond de bergtoppen: het leek meer op Noorwegen of Zwitserland. 

Het Grieks-orthodoxe klooster van Sumela werd in de vierde eeuw voor Christus gebouwd op de kalkrotsen. Je hebt het mooiste zicht op het observatieplatform dat uitkijkt over de bergen en het pad naar het klooster tussen de wortels van oude bomen en met mos bedekte rotsen is ongelofelijk. 

Daarna reed ik verder naar Trabzon, een havenstadje aan de Zwarte Zee dat ooit een heel grote handels- en vishaven was, maar zijn belang verloor door de nieuwere haven die werd aangelegd in de stad Samsun. Er komen echter nog steeds toeristische cruiseschepen aan in Trabzon, vooral omdat het dicht bij belangrijke historische plaatsen ligt. De stad zelf heeft een rijke geschiedenis en is diep geworteld in de antieke tijd. Trabzon werd gesticht door de Grieken in de achtste eeuw voor Christus, is een aantal keer vernietigd en heeft veel verschillende bezetters gehad: de Grieken, het Byzantijnse Rijk, de Goten, Armeniërs, Perziërs, Turken en zelfs een keer de Russische troepen. Daardoor heeft de stad een veelheid van culturen opgenomen, die je weerspiegeld ziet in de architectuur en de lokale keuken. 

NAAR HUIS 
De reis naar huis via Georgië en Rusland verliep comfortabel. Wonder boven wonder ontsnapte ik aan de herfstregens en ik kwam droog en zelfs warm (dankzij de verwarmde handvatten) weer thuis. Ik was heel erg tevreden over mijn reis, de route, mijn avonturen en natuurlijk mijn motorfiets. Die had me zo veel comfort en vertrouwen geschonken en was een betrouwbare reisgezel gebleken, niet alleen op asfalt maar ook op onverharde wegen. De speciale status en de bewondering die je krijgt als reiziger op een motorfiets van dit merk zal me altijd blijven inspireren. 

Deze korte uitstap naar Turkije bewijst dat de stereotypen die we creëren over plaatsen of landen hoofdzakelijk voortkomen uit een bekrompen denkwijze en een gebrek aan beelden van hoe het echt is. Dus herontdek zelf bekende landen. Verlaat de snelweg en neem kleinere wegen, maak kennis met de bewoners, ontdek hun manier van leven, proef hun eten en op die manier zul je spiritueel rijker worden en de wereld leren kennen zoals die is en niet zoals we die zien op de bank voor de tv.